Ашмяны. Кавалачак Літвы ў Беларусі

oshmyani

Ашмяны - горад у Гродзенскай вобласці. Горад і мясцовасць, якія належаць сучаснай Ашмяншчыне, калісьці знаходзіліся ў межах этнічнай тэрыторыі Літвы. У XVII-XVIII ст.ад вайны і голаду загінула шмат мясцовых літоўцаў, а насельніцтва славянскіх каланістаў расло. У цяперашні час літоўскае мінулае горада пазначана толькі ў назве горада, якая мае літоўскае паходжанне. Паходжанне назвы - гэта вытворнае ад назвы ракі Ашмена (сучасная рака Ашмянка), якая паходзіць ад літоўскага слова akmuo (камень).

Першае згадванне Ашмянаў (у літоўскіх летапісах) абвяшчае, што пасля смерці Гедыміна ў 1341 годзе горад быў успадкаваны, сярод іншых месцаў, Яўнутам. У 1384 годзе тэўтонскія рыцары паспрабавалі напасці на Ашмяны, каб знішчыць спадчынны стан Ягайлы. Тэўтонцам ўдалося знішчыць горад, але ён хутка аднавіўся. У 1402 годзе адбылўся яшчэ адзін тэўтонскі напад на горад, але ён быў крывава адбіты, і тэўтонцы былі вымушаныя сысці ў Медзінінкай.

У 1413 г. горад стаў адным з самых вядомых цэнтраў рамяства і гандлю ў Віленскім ваяводстве. З-за гэтага, ў 1432 годзе ён стаў полем бітвы паміж каралеўскімі войскамі Ягайлы пад камандаваннем Жыгімонта і сіламі Свідрыгайлы, злучаных з Тэўтонскім ордэнам. Пасля таго, як горад быў узяты раялістамі, ён стаў прыватнай уласнасцю вялікіх князёў Літвы і пачаў хутка развівацца. У 1566 годзе Ашмяны нарэшце атрымалі гарадскую хартыю, заснаваную на магдэбургскім праве. У 16-ым стагоддзі горад таксама стаў адным з самых вядомых цэнтраў кальвінізму ў Рэчы Паспалітай, пасля таго, як Мікалай «Руды» Радзівіл заснаваў там калегію і царкву.

Славутасці ў Ашмянах:

• Царква Св. Міхаіла. У цяперашні час яна з'яўляецца адзінай актыўнай рымска-каталіцкай царквой у горадзе.

• Царква Уваскрэсення. Актыўная праваслаўная царква, пабудаваная ў 1875 годзе ў рускім стылі Адраджэння.

• Францысканская царква. Гэтая разбураная царква ўяўляе сумесь трох архітэктурных стыляў (пазнейшыя гатычныя сцены, некаторыя змены да гэтых муроў адносяцца да эпохі барока, астатняе, у тым ліку фасад, паходзіць з неакласічнай рэстаўрацыі).

• Сінагога. Цагляны будынак пачатку 20 стагоддзя.

• Манастыр базільянцаў у аграгарадку Баруны (18 стагоддзе).

• Петрапаўлаўская царква ў аграгарадку Жупраны (19 стагоддзе).

Музеі:

• Музей мясцовай гісторыі ім. Ф. Багушэвіча. Невялікі музей, прысвечаны лакальнай гісторыі і часткова паэту Францішку Багушэвічу, аднаму з заснавальнікаў сучаснай беларускай літаратуры, які правёў свае апошнія гады ў вёсцы непадалёк.

• Дом сям'і Стругач. Лейба Стругач, багаты прадпрымальнік габрэйскага паходжання, запомніўся як заснавальнік мясцовай дражджавой фабрыкі, якая працуе і сёння. Сямейны дом, пабудаваны ў пачатку 20-га стагоддзя, з'яўляецца выдатным прыкладам сучаснай архітэктуры.

Чытаць таксама

Бабруйск: разгадайце сакрэт багацця і паспяховасці.

Бабруйск - адзін з самых вядомых гарадоў Беларусі. Па-першае, з-за помніка бабру, па-другое, таму што там вырабляюць шыны, па-трэцяе, там робяць самы смачны зефір.

Брэст. Падарожжа да геройскай славы.

Горад герояў і горад-Герой. Вы абавязкова павінны ўбачыць Брэст, каб адчуць рэальнасць беларускай гісторыі.

Баранавічы: вітаем у каралеўстве чыгункі

Баранавічы - гэта горад у Брэсцкай вобласці, адміністрацыйны цэнтр Баранавіцкага раёна. Гісторыя горада пачалася ў лістападзе 1871 году, калі з'явіўся рух на зноў пабудаваным участку чыгункі Смаленск - Брэст.