Палац Румянцавых і Паскевічаў у Гомелі

У канцы ХVІІІ стагоддзя беларускія землі знаходзіліся ў складзе Расійскай імперыі, а Гомель імператрыца Кацярына II падарыла свайму фаварыту - генералу-фельдмаршалу Пятру Аляксандравічу Румянцаву-Задунайскаму за выдатныя перамогі ў вайне з Турцыяй. На беразе ракі Сож ужо стаяў драўляны замак, які некалі належаў канцлеру ВКЛ Міхаілу Чартарыйскаму, які палкаводзец Румянцаў загадаў знесці, а на яго месцы ўзвесці новы. У 1777 годзе пры ўдзеле архітэктараў таго часу Аляксеева, Бланка, Фельтэна, Масцапанава пачалося будаўніцтва палаца ў стылі ранняга класіцызму.

Імя аўтара праекта гомельскага палаца дакладна не ўстаноўлена, аднак навукоўцы мяркуюць, што ім мог быць таленавіты архітэктар Іван Стараў, па праектах якога пабудаваны многія знакамітыя будынкі Санкт-Пецярбурга. У спадчыну ад Пятра Румянцава палац атрымаў яго старэйшы сын Мікалай Пятровіч Румянцаў - канцлер Расійскай дзяржавы, мецэнат, заступнік навукі і мастацтваў. У 1834 годзе новым уладальнікам маёнтка стаў буйны военачальнік - генерал-фельдмаршал Іван Фёдаравіч Паскевіч, які працягнуў фарміраванне палацава-паркавага ансамбля. У XIX - пачатку XX стст. у багата прыбраных парадных залах палаца гаспадары ладзілі пышныя прыёмы, балі, урачыстыя мерапрыемствы.

Неаднаразова ў сядзібу Румянцавых і Паскевічаў прыязджалі члены імператарскай сям'і Раманавых. Апошняй уладальніцай гомельскага маёнтка была княгіня Ірына Паскевіч - мэцэнат, перакладчык. Менавіта яна - аўтар першага перакладу рамана Талстога "Вайна і мір" на французскую мову. Пазней рэзідэнцыя і рэдкія калекцыі князёў сталі асновай для стварэння Мастацка-гістарычнага музея, адкрытага ў 1919 годзе. Палац некалькі разоў падвяргаўся разбурэнню і аднаўляўся: асабліва моцна пацярпеў падчас бунту (1919) і ў гады Вялікай Айчыннай вайны.

На працягу гісторыі памяшканні ансамбля выкарыстоўваліся для розных патрэб. Тут знаходзіліся тэлефонная станцыя, бібліятэка, лялечны тэатр, Палац піянераў, музей. У наш час былая рэзідэнцыя арыстакратаў у Гомелі - адзін з найцікавейшых і найбольш наведваемых музеяў Беларусі, буйны гісторыка-культурны і асветніцкі цэнтр. Першы паверх цэнтральнай часткі палаца - гістарычная рэканструкцыя памяшканняў дваранскага маёнтка. Як і ў даўнія часы, тут размешчаны Калоны зала, Белая гасцёўня, Чырвоная гасцёўня, зала ўрачыстых прыёмаў (былая "залатая сталовая"). Сёння гэтыя залы - не толькі частка экспазіцыі, але і месца правядзення баляў і канцэртаў, сустрэч і перагавораў з удзелам першых асоб дзяржаў. У Гомельскім палацы часта праходзяць выстаўкі (карцін і іншых прадметаў мастацтва, фатаграфій), цікавыя адукацыйныя праекты.

Чытаць таксама

Палацы, куды можна трапіць бясплатна

На першым месцы ў спісе бясплатных для наведвання помнікаў гісторыі і архітэктуры - замкі Беларусі. Замкі ўражваюць цікаўных спалучэннем разнастайных архітэктурных і канструктарскіх элементаў, дэталяў, якія належаць розным эпохам і стылях, дзякуючы чаму маюць вялікую цікавасць не толькі для тых, хто захапляецца гісторыяй і культурай, але абсалютна для кожнага.

Палац Тызенгаўзаў

Паставы вядомыя з 1552 года як прыватнае паселішча. У другой палове XVIII стагоддзя Антоній Тызенгаўз быў яго ўладальнікам. Яго ініцыятывай было будаўніцтва тут некаторых заводаў, ткацкай фабрыкі, млыну, гарбарнага завода, архітэктурнага комплексу жылых дамоў.

Палац Бутрымовіча

Прыгожы будынак з антычнымі тэрасамі на бакавых крылах і пяццю высокімі лесвіцамі, звернутымі да ракі, называецца Палацам Бутрымовіча.