Наш гід для аматараў скульптуры: Мінск

img_1277_1

Помнік Перамогі

Помнік Перамогі з'яўляецца галоўным сімвалам Мінска і кампазіцыйным цэнтрам горада наогул. Помнік з'явіўся на былой Круглай плошчы ў 1954 г.. Ён прысвечаны беларускім партызанам і савецкім воінам. Амаль цалкам разбураны падчас Другой сусветнай вайны, Мінск быў адноўлены пасля 1945 года. Чатыры бакі мемарыяла распавядаюць пра рознае бронзавымі барэльефамі: "9 мая 1945", "Савецкая Армія ў Вялікай Айчыннай вайне", "Беларускія партызаны" і "Слава загінуўшым героям". Граніт для гэтай калоны быў прывезены з Украіны.

Архангел Міхаіл

Чатыры з паловай метры - гэта вышыня скульптура Міхаіла Арханёла, праймае вялікую змяю, была ўстаноўлена ў пярэдняй частцы Чырвонага (з чырвонай цэглы) сабора (Касцёл Святога Сымона і Святой Алены). Царква была скончаная ў 1905 году польскім архітэктарам Томашам Паяздерскім, які аформіў яе ў гатычным і рамантычным стылях. Чырвоныя цагліны былі перавезены з Польшчы. Пасля рэвалюцыі 1917 года храм выкарыстоўваўся Дзяржаўным польскім тэатрам, а ў савецкія часы ён выкарыстоўваўся ў якасці Дома кіно. У 1990 годзе будынак быў вернуты каталіцкай царкве. У 1996 годзе з'явілася бронзавая скульптура анёла, створаная Ігарам Голубевым. Архангел Міхаіл з'яўляецца традыцыйным анёлам-захавальнікам Беларусі.

Якуб Колас

Якуб Колас з'яўляецца нацыянальным паэтам Беларусі, класікам беларускай літаратуры. Яго знакамітая паэма «Новая зямля» паказвае жыццё простых людзей у вёсцы канца 19-га стагоддзя. У 1920-я гады сучасная плошча Якуба Коласа была пустым полем з некалькімі дамамі паблізу. У 1960-я яе рэканструявалі. 3 лістапада 1972 у 90-ы дзень нараджэння Коласа скульптарам Заірам Азгурам быў зроблены вялікі скульптурны ансамбль у яго гонар. У цэнтры ансамбля - пісьменнік у доўгім паліто, які сядзіць на скале. Побач з Коласам размешчаны сцэны з яго кніг "Сымон-музыка" і "Дрыгва".

Максім Багдановіч

Перад легендарным будынкам тэатра оперы і балета, у парку Вялікага тэатра, ёсць помнік вядомаму беларускаму паэту, які пражыў кароткае (26 гадоў) жыццё - Максіму Багдановічу. Аўтарам манумента з'яўляецца беларускі майстар мастацтваў Леў Гумілеўскі, добра вядомы сваёй скульптурай класічнага паэта Янкі Купалы, чый помнік з'явіўся і ў Маскве ў 2005 годзе на Кутузаўскім праспекце.

Янка Купала

Гэта класік беларускай літаратуры, адзін з заснавальнікаў сучаснай нацыянальнай літаратуры. Купала быў адным з лідэраў беларускага адраджэння. Яго творы сталі летапісамі беларускай нацыі, адлюстраваннем нашага нацыянальнага характару і менталітэту. Да Другой сусветнай вайны на беразе Свіслачы, дзе жыў гэты вялікі беларускі паэт, былі толькі драўляныя дамы. У 1959 годзе на гэтых месцах быў адкрыты літаратурны музей. Цяпер гэтае месца з'яўляецца адным з самых утульных ў Мінску - гэта парк імя Янкі Купалы. Помнік з бронзы і граніту вышынёй шэсць з паловай метраў быў усталяваны тут замест іншага манумента. Скульптура ўзвышаецца над легегнарнай папараццю, якая зацвітае толькі аднойчы ў год (у Купальскую ноч на 7 ліпеня).

Выспа слёз

Мужнасць і выспа Слёз (або Смутку) з'явілася 3 жніўня 1996 гады на беразе ракі Свіслач, у Траецкім прадмесці - гістарычным цэнтры Мінска. Гэты помнік прысвечаны беларускім воінам, якія загінулі ў баі далёка ад роднай зямлі ў савецкі час. Унутры невялікя каплічкі, дзе запісана 771 імя беларусаў, якія загінулі ў Афганістане. Таксама на сценах капліцы ёсць сцэны з Бібліі. У пярэдняй частцы мемарыяла ёсць вялікая скала з бронзавай іконай Божай Маці, у цэнтры крыжа капліцы - рубінавы камень. Элементамі мемарыяльнага ансамбля з'яўляюцца 5 званоў і фігура анёла. Зараз гэта месца ўжо не з'яўляецца паломніцтвам тужлівых. Бо жыццё працягваецца!

Адам Міцкевіч

Бронзавы помнік Адаму Міцкевічу, вядомаму беларускаму паэту, з'явіўся ў 2003 годзе ў Мінску (на скрыжаванні вуліц Няміга і Раманаўская Слабада). Міцкевіч удзельнічаў у польска-беларускім паўстанні супраць цара Мікалая ў 1831. Ён быў сапраўдным рамантыкам і добрым сябрам А. С. Пушкіна. Хоць Адам Міцкевіч пісаў на польскай мове, галоўнай тэмай яго вершаў заўсёды была яго родная Беларусь: «Пан Тадэвуш», «Дзяды» - сцэны з гэтых вядомых вершаў адбываюцца на беларускай зямлі. Скульптура паэта гарманічна ўпісваецца ў ўтульны парк. Цяпер ён таксама названы ў гонар беларускага паэта.

Францыск Скарына

Першы беларускі і ўсходнеславянскі кнігадрукар, прафесар з найстарэйшага беларускага горада Полацка, адна з найвялікшых культурных персаналій 16-га стагоддзя. Надрукаваная ў 1517 годзе ў Празе яго «Руска Біблія» - гэта першая друкаваная кніга на тэрыторыі Беларусі, Украіны і Расіі той эпохі. Францішак быў вялікім чалавекам свайго часу - ён служыў сакратаром біскупа ў Вільні (цяпер Вільнюс), сустрэў Марціна Лютэра ў Германіі, наведаў Маскву з культурнай місіяй. У 1506 годзе ён скончыў Падуанскі універсітэт са ступенню доктара медыцыны. Аўтар скульптуры Скарыны Алесь Драніца. Ідэя паставіць помнік рэалізоўвалася на працягу 15 гадоў: з 1989 года шукаць адпаведнае месца для гэтага. Нарэшце скульптура першага беларускага кнігадрукара з'явілася там, дзе яна павінна быць - каля Нацыянальнай бібліятэкі, адкрытай крыху пазней, у 2006 годзе.

Экіпаж

Плошча Свабоды - адна з цэнтральных плошчаў горада з 16-га стагоддзя. У 16 стагоддзі назва плошчы была іншай: «Верхняя рынкавая». Плошча ператварылася ў Саборную (сінадальную) у 19-м стагоддзі. У сярэднія стагоддзі там знаходзіўся магістрат - галоўны муніцыпальны орган. Шведскі кароль Карл XII, Вялікі князь Украіны Іван Мазепа, генерал Напалеона Даво, амаль усе расійскія імператары і заснавальнік незалежнай Польшчы Юзэф Пілсудскі, - усе яны бывалі тут. Бронзавая скульптура падводы з'явілася зусім нядаўна - яе паставілі да 940-годдзя з дня нараджэння Мінска на плошчы Свабоды. Гэта адна з работ Уладзіміра Жбанава. Скульптура адлюстроўвае дзень з жыцця губернатара Мінска, які накіроўваецца ў дом, пакінуўшы карэту.

Хлопчык з лебедзем

Доўгі час адзіным прыкладам еўрапейскай паркавай скульптуры быў "Хлопчык з лебедзем". Ён быў усталяваны ў цэнтры Аляксандраўскага парку як фантан ў 1874 г. італьянскім скульптарам Леанарда Берніні. Да пачатку 1970-х гадоў вакол фантана сядзелі зялёныя жабы, але цяпер сапраўднымі гаспадарамі гэтага месца сталі галубы. У 1970-х падлеткі далі скульптуры пацешную мянушку «Панікоўскі і гусь» (персанаж папулярнага гумарыстычнага рамана «Дванаццаць крэслаў»). 

Часы году

Праспект Пераможцаў з'яўляецца адным з самых прыгожых у беларускай сталіцы. Яго высокія будынкі ствараюць неверагодныя віды, якія адкрываюцца з супрацьлеглага берага Свіслачы. На беразе ракі - жывапісныя паркі, сады з утульнымі мастамі і лаўкамі ў вінтажным стылі. Даўжыня праспекта складае 9 км ад вуліцы Няміга да самай кальцавой дарогі! Дэкаратыўныя скульптуры з'явіліся на адным з бакоў праспекта ў 1982 годзе, калі чатыры скульптары ўсталявалі тут чатыры манументальныя сцэны: «Каляды», «Прыход вясны», «Купальская ноч», і «Восень». Сцэны прысвечаны традыцыйным святам сезону, якія беларусы штогод святкуюць са старажытных часоў.

Чытаць таксама

Навагрудак: зямля каралёў

У XIV стагоддзі горад належаў да дыяцэзіяльнай Літоўскай Мітраполіі. Навагрудак - гэта магчымая першая сталіца Вялікага княства Літоўскага. Упершыню горад згадваецца ў Першым Сафійскім летапісе і Чацвёртым Наўгародскім летапісе ў 1044 годзе ў сувязі з вайной Яраслава Мудрага і літоўскіх плямёнаў. У 16-ым стагоддзі Мацей Стрыйкоўскі быў першым, хто ў сваёй хроніцы прапанаваў тэорыю, што Навагрудак стаў сталіцай дзяржавы ў 13-ым стагоддзі.

Гомель: у пошуках некранутай прыроды.

Гомель размешчаны на паўднёвым усходзе Беларусі. Гомельская вобласць мяжуе з Расіяй на ўсходзе і Украінай на поўдні. Каля траціны плошчы гэтага рэгіёну краіны займаюць сельскагаспадарчыя землі, але тут ёсць, на што паглядзець.

Мінск, пра які Вы не ведалі

Не кожны жыхар нашага горада ведае пра тое, што ў цэнтры сталіцы ёсць замак-турма, пра тое, што ў Мінску ёсць свой Стоўнхэндж і мілыя домікі ў стылі Гаўдзі.