Палац Пуслоўскіх у Косава

Мястэчка Косава (сёння Івацэвіцкі раён, Брэсцкая вобласць) вядома з 1494 года, калі вялікі князь літоўскі Аляксандр Ягелончык падарыў гэтыя землі маршалку Яну Храптовічу. На працягу некалькіх стагоддзяў уладальнікамі Косава былі знакамітыя дынастыі: Храптовічы, Сангушкі, Флемінгі, Чартарыйскія, Сапегі. А ў 1821 годзе маёнтак набыў Войцех Пуслоўскі. Ён заснаваў у Косава дывановую фабрыку, у ваколіцах пабудаваў і адрэстаўраваў каля 60 храмаў. Пуслоўскія ганарыліся суседствам свайго маёнтка з сядзібай ва ўрочышчы Мерачоўшчына, дзе нарадзіўся Тадэвуш Касцюшка - нацыянальны герой Польшчы і ЗША, ганаровы грамадзянін Францыі.

Пасля Войцеха сядзібу атрымаў у спадчыну яго сын Вандалін Пуслоўскі - буйны прамысловец і аматар мастацтваў. Менавіта ён ў 1838 годзе пачаў у Косава будаўніцтва раскошнага палаца. Аўтарам праекту стаў выбітны архітэктар Францішак Яшчалд, а ў другой палове XIX стагоддзя над рэканструкцыяй працаваў Уладзіслаў Марконі. Косаўскі палац па-свойму ўнікальны. Будынак складаецца з цэнтральнага двухпавярховага корпуса і двух бакавых крылаў, а дзякуючы гранёным зубчатым вежам яго часта называюць мініяцюрным замкам.

Кожная вежа сімвалізавала месяц года, пры гэтым 4 цэнтральныя - у гонар ураджайных траўня, чэрвеня, ліпеня і жніўня - самыя высокія. У палацы больш за 100 памяшканняў, і ніводнага прахаднога. Дзякуючы сістэме калідораў і асабліваму размяшчэнню вокнаў, на працягу двух з паловай дзён у годзе сонечнае святло цалкам заліваў адзін з пакояў. У гэты час гаспадары святкавалі Дзень пакоя, па-асабліваму ўпрыгожваючы яго і праводзячы там шмат часу. Косаўскі палац славіўся раскошнымі заламі: у Белай - госці танцавалі на шумных балях, у Чорнай - гулялі ў карты, у Ружовай - музіцыравалі. Кажуць, што была і зусім дзіўная для тых часоў Парадная зала, дзе пад шкляной падлогай сярод багавіння плавалі рыбкі. Сучасныя рэстаўратары гэты факт яшчэ не пацвердзілі, але ўпэўнены: падлогі з падагрэвам дакладна былі.

Палац атачаў выдатны парк, дзе раслі больш за 150 відаў экзатычных раслін, а для асабліва рэдкіх асобнікаў ўладкаваная аранжарэя. Парк маляўніча спускаўся да трох штучнх азёр і сядзібы Касцюшкі. Пасля Леанарда Пуслоўскага, які прайграў маёнтак у карты, Косава не раз пераходзіла да новых гаспадароў. У гады Першай сусветнай вайны палац разрабавалі, многія каштоўнасці вывезлі за мяжу. З 1921 г. тут размяшчаліся кіраванне акругай і школа пчаляроў. Найбольшыя разбурэння палац перажыў падчас Другой сусветнай вайны. Шматдзённы пажар ў 1944 г. канчаткова знішчыў убранне залаў, пакінуўшы толькі велічныя сцены.

З палацам у Косава звязана шмат паданняў. Мясцовыя жыхары распавядалі, што для аховы гаспадары трымалі ільва, якога ноччу выпускалі блукаць па калідорах. Узгадваюць і "музычную" асаблівасць палаца. Калі на другім паверсе ўсходняга боку, стаўшы на падаконнік, нехта гучна пляскаў у ладкі, скляпенні будынка пачыналі выдаваць меладычныя гукі. А адна з самых прыгожых легенд абвяшчае, што паміж Косаўскага палаца і рэзідэнцыяй Сапегаў у Ружанах існуе падземны ход "шырынёю ў карэту і тройку" і даўжынёй 25 кіламетраў. Нягледзячы на ​​разбурэнні, застылая ў камені прыгажосць Косаўскага замка па-ранейшаму ўражвае і прыцягвае падарожнікаў. З 2008 года тут вядзецца рэстаўрацыя, якая, па планах, завершыцца да 2018 года.

Чытаць таксама

Палац Тызенгаўзаў

Паставы вядомыя з 1552 года як прыватнае паселішча. У другой палове XVIII стагоддзя Антоній Тызенгаўз быў яго ўладальнікам. Яго ініцыятывай было будаўніцтва тут некаторых заводаў, ткацкай фабрыкі, млыну, гарбарнага завода, архітэктурнага комплексу жылых дамоў.

Мірскі замак

Мірскі замак з'яўляецца адной з найважнейшых турыстычных славутасцяў Беларусі, выбітным абаронным збудаваннем XVI стагоддзя, занесеным у Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Музей-сядзіба І. Рэпіна «Здраўнёва»

Калі вы вырашыце спытаць у віцябляніна, што цікавага можна паглядзець у ваколіцах Віцебска, то хутчэй за ўсё пачуеце: сядзібу Рэпіна «Здраўнёва».